Zekât Hesaplama 2022: Altın Zekât Hesaplama Nasıl Yapılır?
Zekât, İslam dininin şartlarından biri olarak Allah-u Teâla’ya teslim olanlara emir buyrulmuştur. Zekât, dini açıdan zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda (nisap) mal sahibi kişilerin, ihtiyaç sahibi kişilere vermesi gereken miktarı ifade etmektedir. Zekat hesaplamasını yaparak bu sene ne kadar zekat bağışı yapmanız gerektiğini zekat hesaplama aracından öğrenebilirsiniz. Ramazan ayında yapacağınız zekât bağışı ile Allah-u Teâla tarafından Müslüman kişiye şart koşulan ibadetlerden birini gerçekleştirebilirsiniz.
Bu blog yazımızda zekât hesaplama, altın zekât hesaplama nasıl yapılır? 2022’de zekât ne kadar? sorularına değindik. Zekâtınızı şimdi hesaplayın!
Zekât Nedir ve Kimlere Farzdır?
Zekât, İslam dinine göre nisap ölçüsüne uygun yetişkin Müslüman kişinin Ramazan ayında ihtiyaç sahiplerine vermesi gereken maddi miktardır. Buna göre nisap, asgarî zenginlik ölçüsü olarak tanımlanabilir. Borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak bu kadar mala sahip olan kişi dinen zengin sayıldığı için zekât şart koşulmuştur. Zenginliğin asgari sınırı olan nisap, mal sahibi kişilerin, ihtiyaç sahibi kişilere vermesi gereken miktarı ifade etmektedir. Zekât vermekle sorumlu olan Müslüman; hür, akıllı, buluğ çağına erişmiş olmalıdır. Bunun yanı sıra Müslüman, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olmak koşuluyla, gerçekte ya da hükmen kazanç sağlayıcı nitelikte ve üzerinden bir yıl geçmiş nisap miktarı kadar mala sahip olmalıdır. Zekât; yükümlü Müslüman’ın anne-babası, büyükannelerine ve büyükbabalarına, oğul, oğlun çocuklarına, kız, kızın çocuklarına ve bunlardan doğan çocuklara, Müslüman olmayanlara, karı-koca birbirlerine olacak şekilde verilemez.
Zekât Hesaplama
Zekâtın farz olması için şartlar; malların nisaba ulaşmasının yanında artış özelliğinin de olmasıdır. Uygun miktara sahip olunduğu andan itibaren üzerinden bir yıl geçmesi, bir yıllık borcundan ve aslî ihtiyaçlardan fazla olması gerekmektedir. Burada asli ihtiyaç maddeleriyle kastedilen, bir Müslüman’ın hayatını insani koşullarda sürdürebilmesi için muhtaç olduğu günlük tüm idame kalemleridir.
Para, altın, gümüş, döviz gibi ticari varlıklar ve bunların gelirleri, yatırım amaçlı sahip olunan gayrimenkuller ve diğer birikimlerin nisap miktarı 80,18 gram altın veya onun değerinde bir meblağdır. Altının zekât nisabı bakımından ayar farkı gözetilmemektedir. Nisap miktarı, nakit ve ticari malların hesabında 22 ayar altın üzerinden hesaplanır.
Nisap miktarına ilk defa sahip olan kişinin zekâtla yükümlü olabilmesi için bu birikimi nisaba ulaştığı andan itibaren üzerinden bir tam yıl geçmesi gerekmektedir. Söz konusu birikimin üzerinden bir yıl geçtikten sonra zekât, o yılın içinde ödenecek borçlar çıkartılıp, alacaklar eklenir. Çıkan sonuç, 80,18 gram altına eş veya daha fazla ise bunun tamamı zekâta tabidir. Yetişkin Müslüman o an itibarıyla zekâttan yükümlüdür.
Kişi kendisi için bu tarihi başlangıç günü belirleyip artık bundan sonra zekât hesabını, her yıl aynı gün yapabilir. Yıl içerisindeki mallara ait artışlar veya eksilmeler değil, yıl sonundaki mevcut değer temel alınarak hesaplama yapılır. Buna göre yıl içerisindeki artışlar üzerinden bir yıl geçme şartı aranmaz. Ancak kişi zekâtla yüküm olduktan sonra zekât ödemesi için bu süre dolmadan önce de ödeme yapılmasında dinen bir engel yoktur.
Bu tür varlık ve/veya birikimlerin zekât ödenme oranı kırkta bir yani yüzde 2,5’tur. Altın ve gümüşten yapılmış ziynet eşyaları, zekât için gerekli diğer şartları taşıdığı takdirde zekâta tabidir. Buradaki koşul, ziynetlerin yatırım yapmak için alınmış olmasıdır. Bunların değeri, yukarıda saydığımız diğer ticaret mallarının, paraların, altın, gümüş ve dövizlerin değeriyle birlikte toplanır ve zekâtı verilir.
Bir şirketin hisse senetlerine sahip olan kişi, bu şirketin bina, makine ve demirbaşlarına hissesi oranında ortak olduğu gibi şirketin elde edeceği kar ya da uğrayacağı zarara ortak olur. Dolayısıyla bu şirketin kar etmesi durumunda hisse sahibine isabet eden kar payı, tek başına ya da başka birikimlerle birlikte nisap miktarına ulaşır ve üzerinden bir yıl geçerse, yine yüzde 2,5 oranında zekâtı verilir. Eğer söz konusu hisse senetlerine, elde tutulup kar payından yararlanmak amacı ile değil de, alınıp satılmak amacı ile sahip olunursa bu hisseler ticaret malı olarak değerlendirilir ve nisap miktarına ulaşırlarsa piyasa değerleri üzerinden yüzde 2,5 oranında zekâta tabi tutulur.
Kişinin ticaret amaçlı olmayıp ev, işyeri, çiftlik amaçlarla kullanmak üzere alıp elinde bulundurduğu gayr-i menkuller ile kişinin kullanmakta olduğu arabası zekâta tabi değildir. Ancak yatırım amaçlı olarak elde bulundurulan ev, arsa, tarla gibi gayr-i menkuller piyasa değeri üzerinden hesaplanıp kırkta bir (yüzde 2,5) oranında zekâtlarının verilmesi gerekir.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi zekât hesaplamada mevcut borçlarınız düşüldükten sonra kalan malınız üzerinden zekâtınızı hesaplayabilirsiniz. Borçların düşülmesi ve zekât konusundaki diğer sorularınız için fetva.diyanet.gov.tr adresinden, ALO190 destek hattından veya E-Devlet sistemindeki “Dini Soru Sor” servisinden destek alarak zekât meblağınızı öğrenebilirsiniz.
Altın Zekât Hesaplama Nasıl Yapılır?
Altın, zekâta tabidir. Bu bakımdan altının ayar farkı önemli değildir. Hangi ayarda olursa olsun altın, zekât hükmünü taşımaktadır. Buna göre farklı ayarda da olsa bütün altın çeşitleri tek başlarına veya diğer ayardaki altınlarla birlikte toplam ağırlıkları 80,18 grama ulaştığında zekâta tabi olarak değerlendirilir. Bu durumda farklı ayarlardaki altınların zekâtı, değerleri üzerinden hesaplanarak yüzde 2,5 oranında verilmektedir.
Altın ve gümüş dışındaki ziynet eşyaları zekâta tabi değildir. Altın ve gümüşten yapılmış ziynet eşyaları ise, zekât için gerekli diğer şartları da taşıdığı takdirde zekâta tabidir. Bu şartları yukarıda belirttik. Bu doğrultuda altından yapılmış ziynet eşyaları, 80.18 gr veya daha fazla ise üzerinden bir yıl geçmesi durumunda zekâta tabi kabul edilir. Zekâta tabi olan altının ayarına bakılmaksızın 22 ayar altın olarak hesaplanır. Güncel altın fiyatlarını öğrenerek buldukları fiyatın 1/40’ı zekât olarak verilmelidir. Yani, 40 TL değerinde olan altının 1 TL’si zekât olarak ihtiyaç sahibine verilir.
Kaç Gram Altına Zekât Düşer?
Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı verilerine göre nisap miktarı 80,18 gram altındır. 80,18 gram veya buna karşılık gelen birikmiş parası (tahsili kesin alacaklar dâhil) olan kişi dinen zengin sayılır ve zekât vermekle yükümlüdür. Zekât, 80.18 gram altın veya bu değerde malın 1/40 oranında kısmı olarak verilir. Türkiye Diyanet Vakfı, zekâtlarını vermek isteyenler için otomatik zekât hesaplama modülü oluşturarak değişen kur farkları nedeniyle destek sağlamaktadır.
2022 Yılında Zekât Ne Kadar?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, 2022 yılı zekât miktarını açıkladı. Buna göre nisap miktarı 80,18 gram altın olarak belirlendi. Zekât verme yükümlülüğü olan kişiler, 80,18 gram ya da buna karşılık gelen birikmiş para sahibilerse İslamiyet’e göre zengin sayılmaktadır. Bu nedenle 80.18 gram altın veya bu değerde malın 1/40 oranında kısmı 2022 yılında zekât olarak ihtiyaç sahibi Müslüman ve birinci derece yakın akraba olmayan kişilere verilecektir.
Ne Kadar Paraya Zekât Düşer?
Zekât, yükümlü Müslüman kişinin sahip olduğu malın 40’da 1’idir. Kısaca, 40 TL’si olan zekât ile yükümlü kişinin 1 TL’sini ihtiyaç sahiplerine vermesi gerekir. Zekât için öncelikli koşul, sahip olunan nakit para miktarının üzerinden 1 yıl geçmiş olmasıdır. Minimum nakit para ölçüsünün zekâta tabi olması için 80.18 gr altına karşılık gelmesi gerekmektedir. Nakit para, 80.18 gr altından fazla bir meblağa karşılık gelebilir. Bu durumda 40’da 1 oranında zekât bedeli ortaya çıkar, bu meblağ zekât olarak verilir.
Zekât Ne Zaman Verilir?
Zekât vermenin belli bir zamanı olmayıp, farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir ayı veya Ramazanı beklemeye gerek yoktur. Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri uygun olur. Buna ek olarak Ramazan ayında zekât vermenin değeri de büyüktür. Ramazan ayı ibadetleri arasında zekât verme de yer almaktadır.
Zekât ile İlgili Ayet ve Hadisler
- Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin ve rukû edenlerle beraber siz de rukû edin. (Bakara / 43. Ayet)
- Sevdiğiniz şeylerden Allah yolunda harcamadıkça gerçek iyiliğe erişemezsiniz. Küçük büyük her ne verirseniz, Allah onu kesinlikle bilir. (Âl-i İmrân / 92. Ayet)
- Zekâtlar ancak fakirlere, yoksullara, zekâtların toplanmasında görevli memurlara, kalpleri İslâm’a ısındırılacak olanlara, kölelere, borçlulara, Allah yolunda cihâd edenlere ve yolda kalmışlara verilir. Allah’ın bu konudaki kesin emri ve taksimi böyledir. Allah her şeyi hakkiyle bilen, her işi ve hükmü hikmetli ve sağlam olandır. (Tevbe / 60. Ayet)
- İbn Abbâs’tan (r.a.) nakledildiğine göre Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Allah, zekâtı ancak mallarınızın kalan kısmını temizlemek için farz kıldı…” (Ebû Dâvûd, Zekât, 32)
- Ebû Hüreyre’den (r.a.) nakledildiğine göre, Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Sadaka/zekât vermek, maldan hiçbir şey eksiltmez…” (Müslim, Birr, 69)
- Ebû Mâlik el-Eş’arî’den (r.a.) nakledildiğine göre, Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Zekât, (kişinin Müslümanlığının) bir delilidir…” (İbn Mâce, Tahâret, 5)
Zekâtım Nerede Kullanılacak?
Zekât, bizzat elden verilebileceği gibi, vekâlet veya havale yoluyla da verilebilir. Burada önemli olan, zekâtın alacak kişiye ulaşmasıdır. Gelecek nesiller için dünyamızı daha yaşanabilir, daha sürdürülebilir ve daha adil hale getirmeye çalışan Hayat Yolu, yılın her dönemi zekât bağışlarını kabul etmektedir. Mübarek Ramazan ayında verilen zekâtlarınızı Hayat Yolu olarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyoruz. Tüm sorumluluk, profesyonellik ve merhametle emanetinizi teslim ediyoruz. Ramazan’ın hikmetiyle dünya üzerinde yaşayan her yaştan ihtiyaç sahibi Müslümanların yaralarını sarıyor, güç veriyor, onları hak ettikleri yaşam ölçülerine kavuşturmak için sizlerin desteğiyle gayretlerimizi sürdürüyoruz.
